Oturum 5: Sürdürülebilir Şehir Sağlığı

Prof. Dr. E. Didem Evci Kiraz ve Uzm. Dr. Mete Önde’nin moderatörlüğünde gerçekleşen Sürdürülebilir Şehir Sağlığı oturumunda Sağlıklı Kentler Birliği Müdürü Şehir Plancısı Murat Ar, Birlik üyesi belediyelerden Eskişehir Tepebaşı Belediye Başkanı Ahmet Ataç, Uludağ Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tülin Vural Arslan ve İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay konnuşmacı olarak yer almışlardır. Dayanımlı şehirler, iklim krizi ve Tepebaşı Belediyesi örneğinin tartışıldığı panelde sağlıklı şehir kavramının yerleşmesi için tüm sektörlerin ortak çalışması, ortak bilincin geliştirilmesi gerektiği vurgusu yapıldı.

Panel 14: Değişen Veri Dünyası ve Halk Sağlığı

Prof. Dr. Sabahat Tezcan ve Prof. Dr. Osman Günay tarafından modere edilen panelde büyük veri ve yapay zekanın son dönemde çok önemli hale geldiği ve bu teknolojilerin tıp ve sağlık bilimlerinde de kullanılabileceği vurgulandı. Yeni veri sistemlerinin yapay zekanın çeşitli sakıncıları olabileceği, en önemli sorunlardan birinin kişisel verilerin güvenliğinin sağlanması ve etik sonuçlar olduğu konuşuldu.

• Sağlık hizmetlerinin sunumu tanı, tedavi ve izleme konularında yapay zekadan yararlanılabilir.
• Big data (büyük veri) ve yapay zeka epidemiyolojik araştırmalarda kullanılabilir.
• Yeni veri sistemlerinin toplum sağlığına ve kişi haklarına olası zararları göz önünde bulundurulmalı, çözüm önerileri geliştirilmeli.
• Büyük veri ve yapay zekanın halk sağlığı uygulamalarında nasıl kullanılabileceği konularında sonraki kongrelerde çalıştaylar düzenlenebilir veya bu konuda ayrı toplantılar planlanabilir.

Panel 15: Alan Deneyimi Paneli

Uzm. Dr. Yeşim Karakoç ve Prof. Dr. Mehmet Rıfkı Aytekin tarafından modere edilen panelde sahada çalışan halk sağlığı uzmanlarının deneyimleri tartışıldı. Öne çıkan başlıklar şöyleydi:

• Saha çalışanları için etik kurullarla yaşanan sorunlara çözüm getirilmeli.
• Mevzuatın halk sağlığı uzmanları için halk sağlığı uzmanları için net tanım yapılması için çalışmalar gerçekleştirilmeli
• HASUDER’e üye olmak alan çalışmaları ve halk sağlığı uzmanlarının özlük hakları anlamında savunuculuk için önemli

Panel 16: Çocukluk Çağı Ürolojik Hastalıkları

Prof. Dr. Yüksel Cem Aygün ve Prof. Dr. Günay Saka tarafınan modere edilen panelde interdisipliner bir konuşmacı grubu ile çocukluk çağının ikinci en sık infeksiyon nedeni olan ürolojik hastalıklar konusunda deile getirilenler şöyleydi:

• Çocukluk çağı ürolojik sorunlarının etken, tanı ve tedavisi ve yaşam boyu takibi hastaların kaliteli yaşam sürmesi çok önemlidir.
• Birincil korunmada erken tanı ve koruyucu uygulamaların yaygınlaştırılması için eğitimlerin önemli yararları olabilir.

Panel 17: Sağlıkta Şiddet

Türk Tabipler Birliği Başkanı Prof. Dr. Sinan Adıyaman ve Prof. Dr. Alp Ergör modererasyonunda sağlık sektörünün en önemli gündem maddelerinden biri tartışıldı. Öne çıkan başlıklar şöyleydi:

• Dr. Ersin Arslan’ın öldürüldüğü gün olan 17 Nisan’ın ‘‘sağlıkta şiddete karşı mücadele günü’’ ilan edilmesi için TTB’nin önerisi tüm sağlık kuruluşları tarafından desteklenmeli.
• Sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin sıradanlaştığı günümüzde hem sağlık sistemi hem toplumsal kurgumuzla ilgili yapısal bir sorundur. Bu sorunun ortaya çıkışında sağlıkta dönüşüm politikaları önemli rol oynamıştır.

Panel 18: Değişen Dünya ve Halk Sağlığı

Prof. Dr. Birgül Piyal ve Prof. Dr. Nazım Ercüment Beyhan moderasyonunda gerçekleştirilen oturumda hızlı değişen ve dönüşen dünyada halk sağlığının durumu ve halk sağlığı disiplinin kapsamında öne çıkan konular tartışıldı. Tarışmada özetle şu başlıklar vurgulandı:

• İnsana yatırım yaklaşımının daha da ön plana çıktığı bir dönemde sosyal değişikliklere göre yeni bir halk sağlığı
• politikası uygulanmasına ihtiyaç duyulmaktadır.
• Halk sağlığı bilgi ve uzmanlığının sağladığı olanaklarla sağlık hizmetlerinin ölçülmesi yerine sağlık hizmetlerinin sonuçları ve yarattığı insani değer ölçülmelidir.

Panel 19: Yirmibirinci Yüzyılda Çalışma Yaşamı ve İşçi Sağlığı ve Güvenliğinde Değişim Nasıl Bir Gelecek Perspektifi Oluşturmalıdır?

Prof. Dr. Ali Naci Yıldız ve Prof. Dr. Meral Saygun’un modere ettiği panel Türkiye’nin istatistikler nezdinde görünmez ancak en önemli halk sağlığı sorunlarından biri olan iş sağlığı ve güvenliği konusunda konuşmacıların aşağıdaki noktaları öne çıkartması ile tamamlandı.

• Onarıcı iş sağlığı güvenliğinden önleyici iş sağlığı güvenliğine geçilmeli.
• Kalite odaklı değerlendirmeler olmalı.
• Kurumlar arası iletişim sağlanmalı.
• Meslek hastalığı uzmanları değerlendirilmeli.
• Kayıt dışı çalışmanın önlenmesi adına çalışmalar yapılmalı.

Oturum 6: UNFPA / Nüfus Kalkınma Konferansı +25 Devam Eden Gündem

Prof. Dr. Ayşe Akın ve Dr. Öğr. Üyesi Gülengül Mermer moderasyonunda gerçekleştirilen oturumda UNFPA’den Dr. Gökhan Yıldırımkaya, Prof. Dr. Şevkat Bahar Özvarış ve Avukat Hülya Gülbahar yer aldılar. Konuşmacıların üzerinde durudukları konu, 1994’de Kahirede düzenlenen Nüfus ve Kalkınma Konferansından sonraki 25 yılda olumlu gelişmeler olmasına rağmen verilen taahhütlerde geride kalınması oldu.

Ayrıca anne ölümleri ve karşılanmamış aile planlaması ihtiyacı ve kadın sünnetlerinin 2030’a kadar sıfıra indirilmesi için yoğun çalışmalar yapılmasının elzem olduğunu vurguladıllar.

Panel 20: Yerel Yönetimler ve Halk Sağlığı

Dr. Öğr. Üyesi Onur Özlem Öztürk ve Sağlıklı Kentler Birliği’nden Murat Ar tarafından modere edilen panel yerel yönetim deneyimlerini ve iyi uygulama örneklerini paylaşmak amacıyla gerçekleştirildi. Antalya Muratpaşa Belediye Başkanı Ümit Uysal belediyelerinde sağlık alanında yapılan uygulamaları katılımcılarla paylaştı. Sağlıklı Kentler Birliği üyesi Afyon Sandıklı Belediyesi’nden Başkan Yardımcısı Barış Dal ise Sandıklı’da sağlığı geliştirme yönünde nasıl adımlar attıklarını aktardı. ‘‘Sağlıklı Şehir Planlaması’’ kitabının çeviri editörlerinden Dr. İlker Kayı ise Rio de Janeiro’da şehir planlamasında katılımcı yaklaşımlarla belediye eliyle favelalarda sağlığın nasıl geliştirildiğini paylaştı.

Panel 21: Yaşlılık Dönemi ile İlgili Az Bilinen Güncel Konular

Giderek yaşlanan nüfusun ihtiyaçlarının halk sağlığı bağlamında ele alındığı paneli Prof. Dr. Dilek Aslan ve Prof. Dr. Çiçek Hocaoğlu modere etti. Panelde öne çıkan başlıklar şunlar oldu:

• Halk sağlıkçıların yaşlı intiharlarının farkında olması, risk ve koruyucu faktörler üzerine çalışmalar yapması ihtiyacı bulunmaktadır.
• Yaşlılarda kronik hastalıklar ortaya çıkmadan alınabilecek genel önlemler ve yaklaşımlar üzerine çalışmaların yapılması gerekmektedir.

Panel 22: Halk Sağlığında Korunmada Farklı Disiplinler

Prof. Dr. Leyla Karaoğlu ve Prof. Dr. Birgül Özçırpıcı tarafından modere edilen panelde farklı disiplinlerden gelen konuşmacılar sağlığının korunması adına tıp mensupları, veteriner hekimler ve gıda güvenliği uzmanlarının bir arada çalışılması gerektiğini gıda tartışması üzerinden değerlendirdiler. Ayrıca, STK işbirliklerinin önemi ve örneğin Sağlık ve Sosyal Yardım Vakfının Dergisine ek olarak derneğin sağladığı desteklerin incelenmesi ve yararlanılması teşvik edildi.